‘Spacey Places in Consumerland’

Pietre, Hydra Ensemble, Saturno Santos’ Something, Yoshida and Takeda
in samenwerking met: Space is the Place & WORM

door Richard Foster

Klik hier voor de Engelse (originele versie) van deze post.

WORM, Rotterdam, op een broeierige vrijdagavond. Een show bij het laatste bastion van vreemdheid op de steeds keuriger, menigte-plezierende Witte de Withstraat. De terrassen zitten vol met mensen van diverse sociale achtergronden. Zin in een te duur ambachtelijk biertje en chique frietjes gemaakt van ethisch verantwoorde aardappelen, of in knallende muziek van vier intrigerende en exotische acts? Jouw keuze. Terwijl de intellectuele wensen en behoeften van dit land onvermijdelijk en massaal verschuiven van de hersenen naar de maag, moeten we onze momenten van verlichtende ontspanning grijpen.

Dit moment wordt verzorgd door drie organisaties: WORM, Amsterdam’s Space is the Place en NSRT. We verwachten een avond vol prikkelende muziek om de culturele indigestie elders op de straat te bestrijden.

Als eerste in WORM’s ruimtelijke concertzaal staat het veelzijdige Hydra Ensemble. Geen onbekenden hier, Hydra Ensemble verkent rustig een koers door het struikgewas van geïmproviseerde geluiden. De snaren – Gonçalo Almeida op contrabas, en Nina Hitz en Lucija Gregov op cello’s – tikken, beitelen en schrapen verschillende mogelijkheden uit die ruimte laten voor gasttrompettist João Almeida om in te vullen, dankzij enkele zeer ontroerende passages en interventies; het is bijna alsof je een meeuw ziet duiken op een weggegooide zak friet. De geweldige Machinefabriek speurt naar verdere achterlanden om te verkennen; zijn bijna phantasmagorische, Heath-Robinson-stijl “ultrasonica” bindt iedereen samen als een scheerlijn. Er is veel concentratie en veel subliminale, bijna psychische interactie te zien die zowel verkwikkend als kalmerend aanvoelt. Mensen voelen zich omhuld door deze pulserende, vragende muziek.

Daarna worden we getrakteerd op iets heel anders. Tokyo’s Tatsuya Yoshida en Risa Takeda betreden het podium voor hun eerste optreden in Rotterdam. Tatsuya Yoshida komt uit The Ruins, een van de meest legendarische Japanse noise improv bands en geen onbekende bij WORM. Het is Risa Takeda’s eerste keer hier, en wauw, als ze niet alle aandacht naar zich toe trekt… Hun opwindende combinatie van gedurfde bravoure en sluwe vakmanschap overweldigt WORM. Het publiek wordt meegezogen in de duizelingwekkende kruisstromen opgewekt door Yoshida’s drummen. Takeda’s alchemie met toetsen en elektronica laat iedereen naar adem happen, als een guppy op het zand. Het wervelwindgeluid komt soms over als Cale en Riley’s Church of Anthrax gespeeld op 78 toeren of Can’s Soup heruitgevonden als een eindeloze TikTok-loop. Alles gebeurt tegelijk, op hoge snelheid, en is volkomen meeslepend; een rodelbaan van melodie, botsende ritmes en structuren, muzikale clichés en wijde open sonische ruimtes waar nog nooit geluid is geweest. We worden omvergeblazen en verdoofd tot overgave, maar zijn volkomen dankbaar; hoe kan het ook anders? Een woord om hun optreden te onthouden? ‘Aandrijving’; geef die herinnering door aan je kleinkinderen.

Weer verandering, herpositionering en een nieuwe reeks vragen. Het jonge negenkoppige Saturno Santos’ Something brengt een welkome temperatuurdaling met hun bijna mierenachtige structuren en zeer charmante, rituele benadering van melodie. Dingen lijken gewoon “op te duiken” in het optreden; en daarin lijkt de muziek op een gesprek – een gesprek dat zich tussen alle spelers afspeelt, een soort grillig laatavondkampvuurgesprek gedeeld door een divers gezelschap. Het is zeer ontroerend.

Het is laat; drie acts achter de rug, uren van improvisatie voorbij. Het is begrijpelijk dat de concentratieniveaus dalen. De gemakkelijke sirenenzang van het terras wordt luider. Waarom je hoofd vullen met “al die jazzdingen” als er gemakkelijke emotionele oogst te halen valt bij een biertje met je vrienden? Dit is wanneer Pietre toeslaat. Een optreden vol veeleisende verkenningen van zowel muzikale als spierkrachtige pezen. Fongaro op bas, bijna zijn instrument tegen de nerf buigend, perst baslijnen uit die erop lijken de moeilijkste vergelijkingen op te lossen. Jesse Schilderink op bariton- en tenorsaxofoon, en Nicolò Ricci op tenorsaxofoon geven een reeks weerwoorden op de psychische mapping van de ritmesectie. Soms praten hun instrumenten gewoon met elkaar als ze de rotswanden hebben beklommen die voor hen zijn geplaatst door Fongaro en de sensationele drummer Sun-Mi Hong. Hun instrumenten honken, brullen en maken soms grillige runs die teruggrijpen naar vroegere canons, Coleman, Coltrane, dat soort dingen. Ongelooflijke ritmes, die als weer boven alle spelers hangen, worden uitgezet door Sun-Mi Hong; een piloot en ziener. Zo goed, dat ik de plaat kocht. Nu een te duur biertje.

Journalist Richard Foster schrijft een blog voor geselecteerde optredens bij North Sea Round Town 2024. Foster schrijft regelmatig voor The Quietus en Louder than War en heeft geschreven voor Vice (Noisey) en The Wire onder andere.

Foto’s door Hielke Grootendorst